Używanie sprzęgła na egzaminie: Co robisz źle?

Podczas egzaminu na prawo jazdy egzaminator zwraca uwagę na używanie sprzęgła. Dlaczego? Musi ocenić czy znasz zasady ekojazdy. Jeśli sprzęgła używasz w sytuacjach nieuzasadnionych to z prawem jazdy możesz się pożegnać. Przynajmniej w tym podejściu…

Co ma ekojazda do hamowania?

Umiejętność jazdy energooszczędnej oraz hamowanie silnikiem jest jednym z elementów egzaminu na prawo jazdy od 1 stycznia 2015 roku. Egzaminatorzy sprawdzają więc czy potrafisz prawidłowo posługiwać się sprzęgłem. Pamiętaj, że nieuzasadnione użycie sprzęgła traktowane będzie na egzaminie jako błąd. W skrócie błędem będzie min wcisnanie sprzęgła min podczas:

oczekiwania na zielony sygnał,
pokonywania skrzyżowania,
hamowania

Co trzeba zrobić, żeby zwolnić albo zatrzymać samochód? Odpowiedź jest dziecinnie prosta tylko z pozoru. Bo choć wiesz, że używa się w tym celu hamulca, to zwykle w najmniej odpowiednim momencie wciska pedał sprzęgła. Skutki mogą być opłakane.

Hamujemy!

Podczas zajęć, kursant na hasło „hamowanie!” reagujesz najczęściej w ten sposób, że najpierw wciska sprzęgło, a dopiero potem hamulec. Następnie na luzie wjeżdża w zakręt, a bieg redukuje dopiero w zakręcie, bądź już za nim. Dwa błędy jednocześnie!

Nierzadko podczas jednego manewru kierujący nawet trzy albo cztery czynności wykonuje nieprawidłowo, czego konsekwencje mogą być dramatyczne (poza oblanym egzaminem na prawo jazdy). Takie zachowania są poważnym, a przy tym powszechnym i jakoś nienagłaśnianym wykroczeniem przeciw zasadom bezpiecznej jazdy. Oprócz nadmiernej prędkości, to właśnie tego typu błędne nawyki są przyczyną wypadania z zakrętu. Dlatego należy zapamiętać i stosować się do podstawowej reguły.

To nie sprzęgło, lecz – jak wskazuje nazwa – hamulec służy do hamowania i to najpierw jego używamy. Nikt jeszcze samym sprzęgłem nie zahamował. Niby to oczywiste. Więc dlaczego postępujemy wbrew logice?

Co robisz źle?

Po pierwsze, nie jest uwzględnione działania ABS-u, chociaż należy się już tego nauczyć, bo system ten od lat jest obowiązkowo montowany we wszystkich autach produkowanych w UE.
Po drugie, hamowanie odbywa się zbyt późno, a przecież każdy wie, że rozpędzone auto nie stanie w miejscu.
Po trzecie wreszcie, niewłaściwie używany jest pedał sprzęgła, wciskany jest za wcześnie, co bardzo często wydłuża drogę hamowania, a samo hamowanie czyni mniej skutecznym.

Sprzęgło wciskaj w ostatniej fazie hamowania

Jak prawidłowo operować sprzęgłem podczas hamowania? Najkrócej mówiąc, należy wciskać je tylko podczas redukcji biegu oraz w końcowej fazie hamowania. Testy przeprowadzone przez specjalistów udowodniły, że hamowanie z wciśniętym sprzęgłem wydłuża drogę hamowania. Nieco inne zasady obowiązują w razie konieczności nagłego hamowania. Przy dużej prędkości, na początku manewru należy tak samo wcisnąć sam hamulec, ale gdy pojawią się oznaki działania ABS-u, dodatkowo musimy użyć sprzęgła – zdajemy się wówczas na elektronikę, ale w przeciwnym razie bezwładność silnika może zakłócić działanie układu ABS. Najważniejsza jednak zasada: hamujemy bez sprzęgła!

Droga hamowania i droga zatrzymania

Przy okazji: warto rozróżnić dwa pojęcia: droga hamowania i droga zatrzymania.

droga hamowania to odcinek jaki przebędzie auto od chwili rozpoczęcia hamowania do chwili zatrzymania samochodu,
droga zatrzymania to odcinek jaki przebędzie auto od chwili zauważenia przeszkody/niebezpieczeństwa do chwili zatrzymania samochodu.

Zanim do twojej nogi dotrze, że musisz hamować mija 0,8 – 1 sekundy od chwili zauważenia niebezpieczeństwa. Przy prędkości 100 km/h przejeżdżasz w tym czasie 30 metrów. Zanim wciśniesz sprzęgło mijają kolejne dłuuugie ułamki sekund. Pamiętaj też, że przy prawidłowym hamowaniu, zanim wciśniesz hamulec twój samochód… już hamuje! Zdjęcie nogi z gazu prowadzi do jednoczesnego hamowania silnikiem przecież, dociążenia przednich kół i przygotowania ich (przez to dociążenie) do tego właściwego hamowania.

Prędkość a geometria drogi

Dojeżdżając do zakrętu, często należy nie tylko zwolnić, ale również zredukować bieg. Kolejność wykonywania tych czynności jest bardzo ważna dla bezpieczeństwa. Wyobraź sobie, że zagapiłeś się i zostały ci 2 sekundy na wytracenie prędkości o 50 km/h i wejście w zakręt. jeżeli masz taki nawyk, że najpierw redukujesz bieg, to zabraknie ci czasu na wyhamowanie i… no właśnie, wypadek gotowy. jeśli najpierw zaczniemy hamować, to najwyżej nie zdążysz zredukować biegu i wejdziesz w zakręt np. czwórką, a nie trójką. To małe miki w porównaniu z wypadkiem, wypadnięciem z zakrętu…

Prawidłowe zachowanie powinno przebiegać następująco: dojazd do zakrętu, hamowanie, redukcja biegu, wejście w zakręt. Przy czym przed wejściem w zakręt redukcję biegu trzeba nie tylko rozpocząć, ale również zakończyć. Pod żadnym pozorem nie wolno zmieniać biegu podczas pokonywania zakrętu.

Tego nie czytaj!

… a przynajmniej nie rób na drodze publicznej ani egzaminie 🙂

Rajdowa technika hamowania.

Samochody sportowe nie mają… ABS. Wyobraź sobie zawodnika jadącego 200 km/h, który tuż przed zakrętem rozpoczyna nagłe hamowanie.

w pierwszej fazie naciska hamulec nie do oporu, po to, żeby maksymalnie dociążyć przód auta. W przeciwnym razie dużo szybciej nastąpi niezamierzone zablokowanie kół.
w drugiej fazie wciska hamulec dużo mocniej, jeszcze na prostych kołach. Rozpoczynając skręt kierownicą, minimalnie popuszcza hamulec, ale jeszcze go trzyma, aby jak najbardziej dociążyć przód podczas skrętu.

Hamowanie lewą nogą

To technika stosowana z powodzeniem przez mistrzów, a ostatnio także przez początkujących kierowców rajdowych. Dlaczego? Takie hamowanie przydaje się do asekuracji w zakręcie, a po drugie do korekty toru jazdy. Polega na odpowiednim przyhamowaniu lewą nogą bez zdejmowania prawej z pedału gazu. Tak jest przede wszystkim szybciej, a poza tym nagłe zdjęcie nogi z gazu w zakręcie mogłoby doprowadzić do nadsterowności auta. Przy tej technice przód samochodu ma mniejszą tendencje do wyjeżdżania z zakrętu, szczególnie w aucie przednionapędowym. przy bardziej gwałtownym naciśnięciu pedału hamulca lewą nogą, samochód powinien zacieśnić zakręt, tzn. ustawić się do niego bardziej bokiem. Przydaje się to wtedy, gdy samochód, wypychany energią kinetyczną w podsterowność, „nie chce” skręcić. W takiej sytuacji dalsze dokręcenie kierownicy tylko zaszkodzi, natomiast umiejętne użycie hamulca może pomóc.